Hersendood (DBD) geactualiseerd 14-1-2024

“Hersendood is dood” is in het leven geroepen om wettelijke ruimte te creëren voor orgaandonatie.

Orgaantransplantatie is algemeen gebruikelijk geworden na de Tweede Wereldoorlog. De organen die werden gebruikt voor transplantatie kwamen uit lichamen van mensen die overleden waren. Het bleek echter niet mogelijk om deze organen te gebruiken. De organen van deze mensen gingen na de ademstilstand snel achteruit. De organen dienden vitaal te zijn en tot aan het einde van de uitneemoperatie te worden voorzien van zuurstofrijk bloed. Nadat in 1967 in Zuid Afrika de eerste harttransplantatie van een levend hart van mens naar mens met succes was uitgevoerd maakte de transplantatiekunde een enorme groei door. Medici stonden nu voor een enorm dilemma, zij hadden organen nodig uit levende lichamen om succesvol te kunnen transplanteren. Wettelijk was het niet toegestaan om enkelvoudig aangelegde organen te verwijderen bij levende mensen omdat door deze operatie de donoren zonder meer komen te overlijden (het verwijderen van meervoudig aanwezige organen zoals één nier waarbij de donor niet overlijdt valt hier niet onder).

In 1968 kwam aan de medische faculteit Harvard (USA) een groep van medici, rechters en filosofen bijeen om het probleem op te lossen [1]. De oplossing werd gevonden in de groep patiënten die in diep comateuze toestand in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen lagen[2]. Dr. Beecher bedacht een manier om de dood te herschrijven. De term hersendood werd opgepakt en aan die dood werd een definitie gegeven. De definitie “indien iemand hersendood is, dan is hij dood” werd door hen vastgesteld. Hiermee konden orgaanuitnames bij levende mensen plaatsvinden zonder dat de artsen schuldig werden gevonden aan moord of doodslag. Er is geen bewijs dat iemand die geacht wordt hersendood te zijn niets meer voelt of ervaart. Dat bewijs was er toen niet en dat bewijs is er nu nog steeds niet.

https://muse.jhu.edu/article/850516


In Nederland is de wetgeving hierop aangepast. De Wet op Orgaandonatie is op 24 mei 1996 aangenomen.De wet vraagt om een volledig en onherstelbaar verlies van de functies van de hersenen, inclusief de hersenstam en het verlengde merg. Je zou dan mogen verwachten dat het protocol dat deze hersendood moet vaststellen hierop gericht is. In het protocol dat wordt gehanteerd staat niets dat deze belangrijke voorwaarde kan aantonen.

Iemand waarvan wordt verondersteld dat hij of zij hersendood is kan worden doodverklaard op basis van de uitkomsten van het hersendoodprotocol, MAAR IS DAN NIET WERKELIJK OVERLEDEN.  Het is  een juridisch vastgestelde dood. Met het doodverklaren van mensen die nog in leven zijn wordt een enorm risico genomen.. Veel artsen beweren dat hersendood een onomkeerbare situatie is, terwijl er ook artsen zijn die beweren dat de hersendood wel degelijk omkeerbaar is. Uit het onderzoek van Michael Nair-Collins in de stukken van Harvard blijkt gewoon dat ‘hersendood’ een bedenksel is zonder wetenschappelijke onderbouwing.

Door de jaren heen is het hersendoodprotocol regelmatig aangepast. In Nederland is het EEG niet verplicht. Het EEG meet slechts 10% van de hersenschors. Indien het EEG niet wordt toegepast dan wordt de doorbloeding in de hersenen gemeten. Deze meting meet natuurlijk geen hersenactiviteit. De meting van de doorbloeding meet geen verschil tussen geen doorbloeding of minimale doorbloeding. Als die test negatief is kan het zijn dat de hersenen in een zogenaamde winterslaap staan (Ischemic penumbra) [3].  Met een zogenaamde PET-scan kan bewustzijn van een patiënt soms wel worden aangetoond. Waarom wordt deze meting dan niet gebruikt? Maar of deze meting voldoende is blijft een open vraag.

Wereldwijd verschillen de hersendoodprotocollen. Zo kunnen we in Nederland al hersendood zijn verklaard terwijl men in de Staat New York bij een patiënt met gelijk letsel nog niet eens mag worden begonnen met het testen.  In Nederland mag al worden getest als de lichaamstemperatuur van een volwassenen boven de 32°C  is. In de Staat New York moet die temperatuur op minimaal 36 °C liggen. Wanneer iemand een lichaamstemperatuur van minder dan 35°C heeft, wordt gesproken van hypothermie (onderkoeling). Onderkoeling kan de uitslag van het hersendoodonderzoek onbetrouwbaar maken staat in ons hersendoodprotocol. Maar gelijktijdig mogen wij wel al onderkoeld getest worden. Ra ra ra hoe kan dat?  De World Health Organisation stelt dat iemand onderkoeld is als de lichaamstemperatuur onder de 36°C  is gezakt. Op de informatiesite van verpleegkundigen voor Intensive Care  staat een waarschuwing voor het doodverklaren van onderkoelde patiënten, daar staat: een patiënt is pas dood als hij warm is en dood is. Het Comité Orgaandonatie Alert heeft aan de Minister verzocht de minimale lichaamstemperatuur te verhogen tot 36 °C. Op 25 oktober 2019 heeft de Minister laten weten (brief 1586696-195435-GMT) hieraan niet te willen voldoen.

En dan nog dit……..

Ten eerste: Het hersendoodprotocol wordt uitgevoerd op een patiënt waarvan nog niet vaststaat dat hij hersendood is conform de normen van de Gezondheidsraad. De uitvoering van dit protocol kan ernstige schade toebrengen aan de patiënt. Deze test wordt uitgevoerd door artsen die een eed hebben afgelegd waarin zij onder andere hebben gezworen hun patiënt geen schade te zullen doen. Door de apneutest kan hersenletsel ontstaan of verergeren, een klaplong of hartritmestoornis veroorzaken. Als daarna blijkt dat de donor niet door het hersendoodprotocol komt is de kans dat hij pijn heeft geleden door dat onderzoek niet ondenkbaar. Zelfs als de donor wel geacht wordt hersendood te zijn is er geen bewijs dat hij niets meer voelt. Wat een onaccepteerbaar geknoei met een ernstig zieke patiënt.

Ten tweede: Iemand die hersendood is verklaard mag volgens medici niet worden vergeleken met een comapatiënt, maar dit is onzin, zoals u hiervoor heeft kunnen lezen. Een patiënt met ernstig hersenletsel ligt in een diep coma en wordt op hersenfunctionaliteit onderzocht, daarna wordt hij of zij hersendood verklaard maar is nog steeds dezelfde patiënt gebleven die hij was, namelijk een patiënt met hersenschade in een diep coma. De reden waarom de transplantatiewereld daar de focus van af wil halen is duidelijk. Zij willen de mensen laten geloven dat de potentiële orgaandonor dood is. Indien de mensen de potentiële orgaandonor bezien als iemand die in een diep coma ligt dan realiseren zij zich dat de donor nog leeft en geeft natuurlijk niemand toestemming voor orgaandonatie. Er zijn artsen die hersendood omschrijven als de diepste vorm van coma. De Commissie Harvard heeft indertijd gericht besloten om gebruik te maken van het woord hersendood i.p.v. onomkeerbaar coma. Het accent moest op ‘dood’ liggen, coma betekent leven.

Erwin Kompanje (klinisch ethicus en voormalig adviseur van de Gezondheidsraad inzake hersendood) sprak tijdens een lezing in de Universiteit van Nederland op 31-10-2016  over de hersendood. Als voorbeeld gaf hij een geval aan van een vrouw die na een hersenvliesbloeding ‘hersendood’ werd verklaard. Na instemming met de orgaandonatie bleek dat de vrouw zwanger was en werd er besloten door te behandelen. Een kind kan niet geboren worden uit een hersendood lichaam (want die leeft wettelijk niet meer) dus werd de vrouw weer comateus benoemd en na de geboorte van het kind weer hersendood verklaard.  Hier geeft Kompanje dus duidelijk aan dat er géén verschil is tussen deze begrippen. Hersendood wordt dus bepaald door het belang dat met jouw organen is gediend [5].  Ik beveel u van harte aan deze documentaire te beluisteren. Volgens Kompanje is iemand die hersendood is nog niet overleden maar dood genoeg om te doneren [6]. De bewering van de Gezondheidsraad en de Nederlandse Vereniging van Neurologen staat hiermee in conflict, zij beweren dat iemand die hersendood is ook ècht dood is. Ik vind dat iedereen het recht heeft zelf te beoordelen of hij dood genoeg is om te doneren, maar dan moet je wel weten waar het over gaat.
Hersendood, het begrip wordt wereldwijd bekritiseerd. In de eerder genoemde notitie van Dr. F. Stadermann leest u meer over de verschillende inzichten over hersendood en de kritieken hierop.

Ten derde: er wordt beweerd dat hersendood een onomkeerbare  situatie is. Echter,  de hedendaagse stand der wetenschap toont aan dat de mogelijkheid tot herstel van de hersenen veel groter is dan werd aangenomen [7]. Gelijk merk ik op dat niet iedereen zal herstellen en ook zal niet iedereen 100% herstellen, dat maakt het besluit om iemand te laten inslapen ook zo moeilijk. Dr Kim Santegoets van de Leijpark Kliniek in Tilburg vertelde dat 65% van de door haar collega’s opgegeven parienten kan hertstellen.

Toelichting:
Hoe jonger de patiënt, hoe groter de kans op herstel. Het National Institute of Neurological Disorders and Stroke heeft onderzoek gedaan naar de werking van de gliacellen, neuronen en neurogenese (geboorte van neuronen).

Het centrale zenuwstelsel, inclusief de hersenen en het ruggenmerg, bestaat uit twee basistypen cellen, de neuronen en de glia. De neuronen zijn de boodschappers, en de gliacellen hebben daarbij een ondersteunende functie. Neuronen hebben de belangrijkste functie in de hersenen, alles wat we doen, denken en voelen zou niet mogelijk zijn zonder de neuronen. Aangenomen werd dat als eenmaal deze cellen afsterven er geen herstel mogelijk is.  Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat deze veronderstelling niet correct is, en deze cellen zich kunnen vernieuwen, neurogenese genoemd. Vanuit een dieper gedeelte van de hersenen de hippocampus, is gezien dat dit gedeelte het belangrijkste onderdeel van de hersenen is waar neurogenese plaats vindt. Dit gedeelte van de hersenen is bovenstaand ook besproken (hersenactiviteit, golfvorm v-complex). Deze cellen zijn niet alleen in staat zich te delen, maar zijn ook in staat om naar andere delen van de hersenen te “reizen”. De cellen zijn in staat zodra zij aankomen daar waar nodig,  zich hier te settelen, en de functie die daar nodig is aannemen. Een proces van vernieuwing en herstel van de hersenen.

In juli 2022 werd in Londen een vier maanden oude baby ten onrechte hersendood verklaard. De baby begon twee weken na de hersendoodverklaring weer zelf te ademen. Omdat er nog dispuut gaande was inzake deze verklaring was de baby nog niet van de beademing gehaald. De betrokken artsen verklaarden dat het protocol verouderd is en moet worden herzien. Naar verwachting zal in 2023 hierover worden gerapporteerd. Dit gebeuren is een uiterst precaire kwestie daar enkele maanden eerder een elf jarige jongen in Engeland hersendood werd bevonden en op last van de rechter -tegen de wil in van de ouders- om het leven mocht worden gebracht. Ook blijkt dat in maart 2021 de 18 jaar oude Lewis Roberts (Leek UK) hersendood was verklaard na een verkeersongeluk. Enkele uren voor de operatie waarbij de organen zouden worden verwijderd ging Lewis weer zelf ademen en vandaag de dag speelt hij weer voetbal en basketbal.

[1] De voorzitter van de commissie was dr. Henry Beecher. Beecher heeft op verzoek van de CIA in het geheim experimenten op gemartelde gevangenen uitgevoerd. De Harvard Universiteit geeft dat zelf toe. Een ander lid van de commissie was neurochirurg William H. Sweet; hij paste op patiënten die leden aan een psychische stoornis lobotomie toe; een - nu zwaar bekritiseerde - “behandeling” waarbij met een pin via de oogkas een insnijding in de hersenen wordt aangebracht. Sweet publiceerde ook over zijn werk. http://www.orgaandonatiealert.nl/OrgaandonatieAlert/Hersendood.html
[2] https://muse.jhu.edu/article/850516
[3] Hersendoodnotitie Dr. F Stadermann.
[4] https://www.uitzendinggemist.net/aflevering/449206/Uit_Coma.html
[5] https://www.youtube.com/watch?v=Oy-vQ2uISVo
[6] https://www.volkskrant.nl/wetenschap/een-orgaandonatie-van-begin-tot-eind-hallo-ik-heb-een-lever-voor-jouw-patient~a4573160/?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_campaign=shared%20content&utm_content=paid&hash=415a80b6f61236d65c36e902de5779e54d65f9bf
[7] https://www.ninds.nih.gov/Disorders/Patient-Caregiver-Education/Life-and-Death-Neuron
[8] https://nl.wikipedia.org/wiki/Neurogenese

Voorwoord
Hoofdstuk 1                        Wanneer krijgt u met de donatievraag te maken
Hoofdstuk 2                        Wie zijn de orgaandonoren
Hoofdstuk 3                        Hersendood
Hoofdstuk 4                        Dood op basis van circulatoire gronden of na circulatiestilstand
Hoofdstuk 5                        Welke organen en weefsels worden weggenomen?
Hoofdstuk 6                        De orgaandonor ondergaat de apneutest
Hoofdstuk 7                        De orgaandonor tijdens de voorbereiding en de uitname-operatie
Hoofdstuk 8                        De orgaandonor mag sterven
Hoofdstuk 9                        Zij konden het navertellen
Hoofdstuk 10                      Verhalen die de wenkbrauwen doen fronsen
Hoofdstuk 11                      Informatievoorziening
Hoofdstuk 12                      Wetgeving over buitenlanders in Nederland
Hoofdstuk 13                      Wat u moet weten over orgaandonatie
Hoofdstuk 14                      Waar gaat het naar toe

Naschrift