De orgaandonor ondergaat de apneutest

De apneutest is een medisch onderzoek om te kijken of een beademde patiënt nog spontane ademhalingsactiviteit vertoont. De patiënt mag bij de uitvoering niet onder invloed staan van verdovende of verlammende geneesmiddelen, geen ondertemperatuur hebben of andere condities die potentieel nog verhelpbaar zijn of spontaan over kunnen gaan. Een apneutest wordt uitgevoerd onder vastgestelde condities, vastgelegd in een protocol.

Het Nederlandse hersendoodprotocol mag worden uitgevoerd zodra de lichaamstemperatuur boven 32 graden Celsius is. Dit is niet in alle landen gelijk (in Engeland is de minimale temperatuur 34 graden en in de Staat New York 36 graden).  Opvallend is dat een er bij iemand een lichaamstemperatuur tussen 32 en 35  graden al wordt gesproken over onderkoeling, deze suf wordt, langzamer adem haalt en de hartslag daalt [1] .

Aan het ondergaan van de apneutest kleven levensgevaarlijke risico’s vinden veel artsen.

Bij comateuze patiënten die de apneutest ondergaan treedt vaak een ernstig lage broeddruk op, daardoor kan een onbehandelbare hartstilstand ontstaan, zelfs wanneer extra zuurstof wordt toegediend. De ademhalingscentra kunnen, als gevolg van het remmende effect van de verminderde bloedtoevoer naar de hersenen, met geen mogelijkheid reageren op de geforceerde ademstilstand. De apneutest verslechtert de lage bloeddruk en de verminderde bloedstroom naar de ademhalingscentra in de hersenen. Bovendien kan de apneutest de schade aan de hypothalamus vergroten. De ademhalingscentra zijn niet in staat nog te reageren op kooldioxide die ontstaat ten gevolge van de verminderde aanvoer van bloed en van het schildklierhormoon door de verminderde hersencirculatie. Veel artsen geloven dat de apneutest niet schadelijk kan zijn wanneer voorafgaand aan de test de zuurstofconcentratie wordt verhoogd in de beademingsapparatuur. Het doel van de apneutest is echter om de bloedconcentratie van kooldioxide te verhogen; die concentratie wordt niet beïnvloed door verhoging van de zuurstoftoevoer. Deze situatie kan daarentegen juist een onherstelbare uitval van de bloedtoevoer naar de hersenen veroorzaken. Kwalijk van een geheel andere orde is dat de naaste familie geen voorlichting wordt gegeven over de gevolgen van de test [2]. Bij de patiënt kan door deze test hersenschade oplopen, of bij reeds aanwezige schade deze verergeren.

De patiënt kan ook een klaplong krijgen door deze test. Een pijnlijke zaak, terwijl het niet zeker is of de patiënt pijn ervaart, laat staan dat artsen zeker weten of de patiënt wel hersendood is op het moment dat de test wordt uitgevoerd [3].

Wat zou er nu met u gebeuren als u vijf tot tien minuten lang van zuurstofrijk bloed wordt onthouden zoals bij een verstikking of verdrinking? Zou uw ademhaling dan blijven doorgaan? En deze test moet onderzoeken of  iemand die daar op IC ligt met toch al ernstig hersenletsel al dan niet zelfstandig gaat ademhalen? Hoeveel meerschade richt deze test aan bij de patiënt? Het advies in het hersendoodprotocol is om het onderzoek meerdere keren uit te voeren om zeker te zijn van de diagnose.

Van Esmee Feenstra werd verondersteld dat zij hersendood was, ze had echter in het geheel geen blijvende hersenschade, haar hersenen functioneerden niet door andere aantoonbare oorzaken. Zij was bereid haar organen te doneren en moest alleen nog de apneutest ondergaan. Gelukkig herkende haar zusje het leven bij Esmee voordat de apneutest werd uitgevoerd (zie hoofdstuk 9 voor haar verhaal).

[1] https://www.cce.nl/somatiek/model-voor-analyse-van-probleemgedrag/analyse-van-factoren-die-verband-kunnen-houden-met-probleemgedrag/medische-factoren/somatische-aandoening/ziekten-van-het-zenuwstelsel/ondertemperatuur?fromSearchType=abc
[2] http://www.spiegelbeeld.nl/images/pdf/orgaandonatie.pdf
[3] Pneumothorax as a Complication of Apnea Testing for Brain Death (John L. Goudreau, DO, PhD; Eelco F.M. Wijdicks, MD; and Steve F. Emery, BA)
[4] Boek ‘Ongestoord Sterven’  door Renate Greinert
    en  www.chninternational.com/brain_death_is_not_death_byrne_paul_md.html
[5]  http://nereja.free.fr/files/ThirdEditionFinal.pdf  pagina 11
Deze test is volgens Dr. Cicero Coimbra (Klinische Neuroloog, Universitair Hoogleraar, Afdeling Neurologie en Neuro-chirurgie, Universidade Federal de Sao Paulo – UNIFESP – Brazilië) ethisch verwerpelijk en zou als een onmenselijke medische methode onwettig moeten worden verklaard. Dr. Yoshio Watanabe (Cardioloog Nagoya –Japan) is het met hem eens en stelt dat een patiënt die niet aan de apneutest wordt onderworpen  een kans van 60% heeft om te herstellen van het hersenletsel [4].  In de notitie ‘The Nasty Side of Organ Transplanting, a Cannibalistic Nature of Transplant Medicine’  wordt deze methode de achillespees van de orgaandonatie genoemd [5].

Voorwoord
Hoofdstuk 1                        Wanneer krijgt u met de donatievraag te maken
Hoofdstuk 2                        Wie zijn de orgaandonoren
Hoofdstuk 3                        Hersendood
Hoofdstuk 4                        Dood op basis van circulatoire gronden of na circulatiestilstand
Hoofdstuk 5                        Welke organen en weefsels worden weggenomen?
Hoofdstuk 6                        De orgaandonor ondergaat de apneutest
Hoofdstuk 7                        De orgaandonor tijdens de voorbereiding en de uitname-operatie
Hoofdstuk 8                        De orgaandonor mag sterven
Hoofdstuk 9                        Zij konden het navertellen
Hoofdstuk 10                      Verhalen die de wenkbrauwen doen fronsen
Hoofdstuk 11                      Informatievoorziening
Hoofdstuk 12                      Wetgeving over buitenlanders in Nederland
Hoofdstuk 13                      Wat u moet weten over orgaandonatie
Hoofdstuk 14                      Waar gaat het naar toe

Naschrift