P. Schuit
Nederland, 15-06-2019

Whole Brain Death

Vanuit een interesse naar `hoe werkt ons brein` een opleiding in de psychologie gevolgd.
Om zoveel meer aan de weet te komen ben ik me daarna nog meer gaan inlezen.
Medische en wetenschappelijke onderzoeken ter hand genomen, gesprekken met artsen en  neurologen volgden ter verduidelijking en bevestiging.
Dit heeft ertoe geleid om het concept `whole brain death` te bestuderen.
Een zoektocht naar antwoorden of bij hersendood altijd het gehele brein dood is, en nooit zou kunnen herstellen, ging van start.
Hierbij ben ik uitgegaan van wat de wet hierover zegt, en hoe zij dit omschrijven. Zij hanteren het concept dat zegt dat er sprake is van hersendood als alle functies van de hersenen, inclusief de hersenstam en het verlengde merg, volledig en onherstelbaar verloren zijn.
https://wetten.overheid.nl/BWBR0008776/2017-06-01

Erwin Kompanje

Een naam die ik veelvuldig tegenkwam tijdens het onderzoek was die van Erwin Kompanje.
Een klinisch ethicus, die als expert, mede op basis van zijn wetenschappelijk onderzoek naar hersendood, de Eerste Kamer der Staten Generaal advies mocht geven op de initiatiefwet voor vervanging van de Wet op de Orgaandonatie.
Uit zijn wetenschappelijk onderzoek naar hersendood maak ik op dat er verschijnselen gezien worden bij hersendode patiënten wat duidt op hersenactiviteit. Uitval van de hypothalamus zal het klinische verschijnsel van diabetes insipidus laten zien. Kort gezegd een toestand van extreem veel urine verlies. Dit verschijnsel wordt niet altijd gezien bij hersendode patiënten. Als dit verschijnsel zich niet laat zien zal er nog hersenactiviteit zijn, en is de hypothalamus niet uitgevallen.
Onze temperatuurregulatie is een hersenfunctie, een normale temperatuur geeft aan dat er hersenactiviteit is. Uit onderzoeken is gebleken dat bij sommige klinisch hersendode patiënten de lichaamstemperatuur normaal blijft, wat duidt op hersenactiviteit in de hypothalamus.
Interacties tussen hersenen en hartactie zijn algemeen bekend. Tijdens orgaanuitname wordt vaak gezien dat er stijging in de gemiddelde arteriële bloeddruk en hartslag is. Ook wordt gezien dat adrenaline en noradrenalinegehalten in het bloed tot 2000% stegen. Dit geeft hersenactiviteit aan in o.a de hersenstam. De conclusie die een aantal artsen hieruit op maken is dat dit een pijn prikkel reactie is. De pijnprikkel start bij een zenuw, en komt via het ruggenmerg bij de hersenen terecht. Soms worden bij hersendode donoren lazarus en spinale reflexen gezien. Dit zijn duidelijke bewegingen van benen en armen die kunnen optreden. Dit kan je zien als hersenactiviteit, spinale reflexen (via ruggenmerg) kunnen er niet zijn als er sprake is van `whole brain death`.

Klinisch hersendood

Bij klinisch hersendood kan een zwangere vrouw toch weeën vertonen. Zonder het hormoon oxytocine kan de zwangere vrouw geen weeën krijgen. Het hormoon wordt geproduceerd in de hypothalamus, wat tegenspreekt dat de hersenen volledig zijn afgestorven.
Bron: Geven en nemen, van Erwin Kompanje.

In het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde (ntvg), is een stuk geschreven door Erwin Kompanje, Jelle L. Epker (Intensivist/Internist), Yorick J. de Groot (Anesthesioloog), Eelco F.M. Wijdicks (Neurointensivist) en Mathieu van der Jagt (Neuroloog/Intensivist).
Hierin is te lezen dat er bij een groot aantal hersendode patiënten nog hersenactiviteit was, en er geen celdood was opgetreden in deze structuren van de hersenen.
Uit postmortaal hersenonderzoek is gebleken dat er bij 25% van de volledig hersendood verklaarde patiënten er toch nog subcorticale hersenactiviteit was. Bij deze patiënten werd bij een EEG geen hersenactiviteit gezien,  maar was wel aanwezig. Ook bleek na onderzoek bij deze hersendode patiënten dat er geen beschadiging was in de hersenen aan de hypothalamus en diencephalon. Geen beschadiging zegt dat hier geen celdood was opgetreden, en deze hersencellen nog in leven waren. Ook  microscopisch onderzoek liet geen afwijkingen zien aan delen van de subcortiale hersenen. Celdood werd niet gevonden, en dit is een argument voor celleven in de hersenen. 
Vaststellen van hersendood bij orgaandonatie IS EEN EEG NOODZAKELIJK

Hersenactiviteit bij een vlak EEG

Daniel Kroeger, Bogdan Florea, heeft vanuit onderzoek, een stuk gepubliceerd over hersenactiviteit bij een vlak EEG.
In dit onderzoek wordt gesproken over verschillende stadia van coma, vooral over de meest extreme diepe vorm van coma, wat hersendood wordt genoemd. Deze meest extreme diepe vorm van coma wordt gezien als gelijk aan hersendood, en laat net zoals beschreven in bovenstaand artikel, geen hersenactiviteit zien op een EEG. Het onderzoek gaat uitgebreid in op een nieuwe ontdekking die is gedaan, en te zien was op een EEG. Op EEG’s was namelijk een patroon te zien, een patroon nog niet eerder onderzocht, en zij noemen dit, golfvorm v-complex (vC).  In dit artikel laten ze zien dat onderzoek heeft uitgewezen dat er, ondanks een aanname dat een EEG er vlak uitziet, er toch hersenactiviteit aanwezig is. Aangetoond is dat vC ontstaat in de hippocampus en vervolgens worden overgedragen aan de cortex, een duidelijke hersenactiviteit.
(Alpha Galileo: “Coma: researchers observe never-before-detected brain activity” 17 Sep, 2013)
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0075257

Hersenschade

Neuroloog en professor Cicero G. Coimbra laat weten dat sinds de jaren 80 er nieuw wetenschappelijk bewijs is dat, zodra de bloedtoevoer naar de hersenen voor 50% wordt afgesneden de hersenen zullen stilvallen. Je bent dan nog niet dood, en ook de hersenen zijn dan niet onherstelbaar beschadigd. Wel geeft dit een vlak EEG.
Hij legt uit dat dit o.a. door zwelling van de hersenen ontstaat, de aderen worden “plat gedrukt” door de zwelling, en de bloedtoevoer naar de hersenen wordt minder. In de meeste gevallen is er geen hersenschade, en kan een patiënten hiervan herstellen. Als artsen drie essentiële hormonen toedienen, kan de bloedtoevoer naar de hersenen weer worden hersteld. Ook zegt hij hierbij dat als een patiënten hersendood wordt verklaard dit altijd gepaard gaat met de apneu test. Deze test laat niet zien dat een patiënten hersendood is, maar laat zien dat het ademhalingscentrum in de hersenen niet (kan) werken. Dit kan een direct gevolg zijn van een slechte bloedtoevoer. Zonder voldoende bloedtoevoer kan het ademhalingscentrum niet (goed) werken.  Een patiënt die niet zelfstandig kan ademhalen is in dit geval niet hersendood, het ademhalingscentrum in de hersenen werkt op dat moment niet. Volgens Neuroloog en professor Cicero G. Coimbra is de test funest voor de patiënten. De bloeddruk daalt enorm, wat de bloedtoevoer naar, en bloedcirculatie in de hersenen kan doen stoppen. Dit kan in de gehele hersenen schade toebrengen.
Ook verteld hij in een voorbeeld, ” De apneu test houdt in dat je 10 minuten van de beademing afgaat. Wat als iemand er voor zorgt dat je 10 minuten niet kan ademhalen…….dan ga je dood”. 
https://www.ninefornews.nl/artsen-geneeskundestudenten-leren-neuroloog/

National Institute of Neurological Disorders and Stroke

Het National Institute of Neurological Disorders and Stroke heeft onderzoek gedaan naar de werking van de gliacellen, neuronen en neurogenese (geboorte van neuronen). Het centrale zenuwstelsel, inclusief de hersenen en het ruggenmerg, bestaat uit twee basistypen cellen, de neuronen en de glia. De neuronen zijn de boodschappers, en de gliacellen hebben daarbij een ondersteunende functie. Neuronen hebben de belangrijkste functie in de hersenen, alles wat we doen, denken en voelen zou niet mogelijk zijn zonder de neuronen. Aangenomen werd dat als eenmaal deze cellen afsterven er geen herstel mogelijk is.  Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat deze veronderstelling niet correct is, en deze cellen zich kunnen vernieuwen, neurogenese genoemd. Vanuit een dieper gedeelte van de hersenen de hippocampus, is gezien dat dit gedeelte het belangrijkste onderdeel van de hersenen is waar neurogenese plaats vindt. Dit gedeelte van de hersenen is bovenstaand ook besproken (hersenactiviteit, golfvorm v-complex). Deze cellen zijn niet alleen in staat zich te delen, maar zijn ook in staat om naar andere delen van de hersenen te “reizen”. De cellen zijn in staat zodra zij aankomen daar waar nodig,  zich hier te settelen, en de functie die daar nodig is aannemen. Een proces van vernieuwing en herstel van de hersenen.
https://www.ninds.nih.gov/Disorders/Patient-Caregiver-Education/Life-and-Death-Neuron
https://nl.wikipedia.org/wiki/Neurogenese

Hersendood is dood, of toch niet…

Ik kom nu terug op mijn zoektocht naar antwoorden.
Is bij hersendood altijd het gehele brein dood, en is er geen enkele kans op herstel mogelijk.

Mijn conclusie:
Bovenstaand is een korte samenvatting van wat er aan onderzoek is gedaan, met de resultaten.
Er zijn veel meer medische en wetenschappelijke onderzoeken gedaan die hetzelfde aantonen, wat mijn bevindingen ondersteund en bevestigd
Bij hersendood is niet altijd het gehele brein dood, en kans op herstel is mogelijk.
De medische en wetenschappelijke onderzoeken hebben dit aangetoond.
De medische wetenschap gaat vooruit, en heeft belangrijke nieuwe inzichten gegeven.
Zaak is dat deze nieuwe inzichten ook in de praktijk gebruikt gaan worden.

Woordenlijst:

Hypothalamus: Onderdeel van de hersenen. Dit deel reguleert bloeddruk, hartslag, honger, dorst, slaap-waakritme, seksuele opwinding en de lichaamstemperatuur.
Hersenstam: Verbindt delen van de hersenen met de kleine hersenen en het ruggenmerg. Het bestaat uit het verlengde merg, pons, middenhersenen en vierde ventrikel.
Verlengde merg: Zendt opdrachten vanuit de hersenen door naar alle lichaamsdelen. Tevens bevat het centra die de hartslag, ademhaling, spijsvertering en bloeddruk reguleren.
Pons: Stuurt waarnemingsinformatie (onder meer over bewegingen) van de hersenschors naar de grote hersenen, is betrokken bij de regulatie van ademhaling, smaak en slaap.
Middenhersenen: De regulatie van zintuigelijke en motorische functies, visuele en auditieve reflexen, pupilverwijding en het gehoor.
Vierde ventrikel: Gevuld met hersen-ruggenmergvloeistof
Subcorticale hersenactiviteit: Vitale levensfuncties.  
Diencephalon: Deel van de hersenen en bestaat uit de thalamus, hypothalamus, hypofyse, pijnappelklier en de derde ventrikel.
Thalamus: Heeft als functie, visuele en auditieve waarneming, integratie en expressie van emotionele prikkels, integratie sensorische prikkels, integratie en selectie van stimuluskenmerken (kleur, vorm, positie e.d.), tastwaarneming, motorische controle, schakelstation in limbisch systeem, verwerking basale emotionele prikkels.
Hypofyse: Vervult een belangrijke rol bij de regulering van een groot aantal hormonen.
Pijnappelklier: Produceert het hormoon melatonine.
Derde ventrikel: Maakt hersenvocht aan.
Hippocampus: Een belangrijk deel van de hersenen en heeft als functie, het opslaan van nieuwe herinneringen, verlagen van de cortisolspiegel na stressvolle ervaringen, (neurogenese) de aanmaakt van nieuwe cellen en bloedvaten.

Meer artikelen van ‘Orgaandonatie de Waarheid”
Wat gebeurt er met je als je komt te overlijden en je bent orgaandonor?
Hersendood is dood, of toch niet …
Narcose bij orgaandonoren
Vragen en Antwoorden – Lesbrief

Zwartboek Orgaandonatie