bijgewerkt op 21-8-2024
In dit overzicht zijn artsen opgenomen die kritische kanttekeningen hebben gepubliceerd -of mede hebben ondertekend- over orgaandonatie. Met behulp van deze namen kunt u zelf nader onderzoek plegen. Wilt u als arts ook worden opgenomen met een verklaring? Dat kan, neem contact op met de beheerder van deze site.
NEDERLAND
PIM VAN LOMMEL
Md. Cardioloog. Van Lommel deed ruim dertig jaar onderzoek naar bijna-doodervaringen (BDE) bij patiënten die een hartstilstand hadden overleefd. Hij publiceerde hierover in het gerenommeerde tijdschrift The Lancet in 2001 en schreef in 2007 de bestseller EINDELOOS BEWUSTZIJN’, een wetenschappelijke visie op de bijna-dood ervaring. Van Lommel waarschuwt tegen de praktijken bij orgaandonatie omdat het bewustzijn van de donor nog aanwezig kan zijn en geeft regelmatig lezingen over dit onderwerp.
RUUD VAN DER VEN
MD. Van der Ven was huisarts, natuurarts en theoloog. Hij is in 2023 overleden. Hij verzorgde lezingen en spreekbeurten over onderwerpen rond geloof en gezondheid. Auteur van het boek ORGAANDONATIE, EEN ZAAK VAN LEVEN EN DOOD. De aangehaalde feiten in het boek spreken voor zich. Terecht zegt de schrijver dat de transplantatiegeneeskunde met levende organen (van mens of dier) een voorbijgaande fase is en de professie na 55 jaar praktijk niet anders dan tot de conclusie moet komen dat de verkeerde weg is bewandeld, al was het op grond van de vaststelling dat een getransplanteerd orgaan altijd als lichaamsvreemd wordt erkend met alle complicaties van dien, waardoor de ontvanger een lage levenskwaliteit heeft en soms verzucht: ‘Was ik er maar nooit aan begonnen.’ En de levensverwachting is na transplantatie zeer beperkt. De succesverhalen die in de krant komen, zijn hoogst uitzonderlijk en niet maatgevend. En dan hebben we het niet eens over het feit dat het mensen vergund moet zijn om op een waardige manier te sterven.
B. SMALHOUT
MD. Professor Dr B. Smalhout (1927-2015) vertelde dat hij tijdens zijn werk als anesthesist reacties zag die de lichamen maakten door een versnelde hartslag te vertonen of een verhoogde bloeddruk kregen. Uit voorzorg gaf hij de donoren dan ook altijd een narcose voor de zekerheid. Hij sloot het niet uit dat bij de hersendode mensen toch nog diep in de hersenen cellen levend zijn. Hij vermoedde dat de veronderstelling die was geuit dat het hersendoodprotocol niet waterdicht is terecht is.
https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=KBNRC01:000027671:mpeg21:a0173
BRAZILIE
CICERO G. COIMBRA
MD. COIMBRA is neuroloog en hoogleraar neurowetenschappen aan de Federale Universiteit van São Paulo, Brazilië Hij vertelt dat herstel voor comateuze patiënten vaak mogelijk is, maar een strak gecontroleerd medisch establishment geeft artsen en medische studenten niet de feitelijke mogelijkheden die ze nodig hebben om “het beste te doen wat ze kunnen” voor hun patiënten.
uit interview: “In dit interview legt Dr. Coimbra uit dat de term ‘hersendood’ in de jaren zestig werd bedacht, nadat de eerste succesvolle menselijke harttransplantatie ‘een vraag teweegbracht naar transplanteerbare vitale organen die moesten worden geoogst bij patiënten’ die volgens de toenmalige medische kennis als “hopeloos comateus” beschouwd. Er was “geen voorlopig wetenschappelijk onderzoek” naar het concept van hersendood voordat de naam werd gebruikt, zei hij. Maar door deze patiënten ‘dood’ te noemen, kon de medische gemeenschap alle juridische hindernissen overwinnen die gepaard gaan met het verwijderen van vitale organen bij deze comateuze patiënten.Hun grootste fout, zo betoogt Dr. Coimbra, was om deze patiënten als ‘onomkeerbaar’ hersenbeschadigd te beschouwen.”
CANADA
ARI R. JOFFE
MD. Joffe is professor, afdeling kindergeneeskunde, afdeling pediatrische kritieke zorg, Universiteit van Alberta. Hij heeft interesse in dierethiek -is het bijvoorbeeld moreel toegestaan om schadelijk dieronderzoek uit te voeren? (nee)-, en de definitie van de dood – is hersendood bijvoorbeeld de doodstoestand van het menselijk organisme? (nee)- en is de donatie na overlijden door bloedsomloop dood als de orgaanverwijdering begint? (Nee). Zijn andere onderzoeksinteresse liggen op de lange termijnresultaten bij kinderen die complexe interventies ondergaan op Intensive Care, waarbij hij zich richt op potentieel aanpasbare variabelen in de acute zorg die kunnen leiden tot verbeterde besluitvorming en resultaten.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37429712/
JOHN B. SHEA
MD. Radioloog
In een interview van Shea in Catholic Insight 2007 wordt breed gesproken over orgaandonatie. Een passage uit dit interview:
Het oxymoron van Harvard.
Het Harvard Ad Hoc Committee for Irreversible Coma uit 1968 publiceerde criteria die stelden dat elk orgaan dat niet langer functioneert, maar de mogelijkheid heeft om weer te functioneren, voor alle praktische doeleinden, zo niet in werkelijkheid, dood is. Vervolgens beschreven ze de criteria voor de diagnose van een onomkeerbaar coma en de daarmee gepaard gaande permanente niet-functionerende hersenen. Ze stelden de comatoestand gelijk aan hersendood en verklaarden de patiënt vervolgens hersendood. Ze suggereerden dat hersendood als de dood moet worden beschouwd, omdat het onvermijdelijk tot de dood leidt en dat de persoon in een onomkeerbaar coma, voor alle praktische doeleinden, zo niet in werkelijkheid, dood is.
https://www.catholicculture.org/culture/library/view.cfm?recnum=8457
EDMOND D. PELLEGRINO
MD. Pellegrino (1920-2013) was een Amerikaanse bio-ethicus en academicus. 35 jaar lang was Pellegrino een hoogleraar geneeskunde en medische ethiek en directeur van het Kennedy Institute of Etics aan de Georgetown University. Pellegrino was een expert op het gebied van zowel de klinische bio-ethiek als op het gebied van de geneeskunde en de geesteswetenschappen, in het bijzonder het onderwijs in de geesteswetenschappen op de medische school, waar hij mee hielp pionieren.
In een witboek van 2008 over het probleem vaststellen van de dood schreef hij dat hij het welzijn van zijn patiënten prevaleert boven orgaandonatie. Pellegrino vond dat er geen schade aan een patiënt mocht worden berokkend, zelfs niet als daar iets goeds voor een ander uit zou komen. Hij vond dat geen enkel mens geofferd mocht worden omdat dat goed is voor een ander. Dit is naar zijn mening een morele grondregel die de intrinsieke waarde van een mensen erkennen. De veel betekenende tegenstrijdigheden en twijfels over de vraag wanneer de donor dood is, kunnen niet rechtvaardigen dat de Dead Donor Rule wordt afgeschaft.
https://bioethicsarchive.georgetown.edu/pcbe/reports/death/
JONATHAN P DUFF
MD. Kindergeneeskunde en medisch technoloog Universiteit Alberta
Defining death and organ donation: concerns about brain death discussion
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21330871/
DUITSLAND
PAOLA BAVASTRO
MD. Bavastro -geboren in 1949- is specialist in interne geneeskunde, cardiologie en arbeidsgeneeskunde. Na vele jaren als hoofdarts op de interne afdeling van de Filderkliniek bij Stuttgart te hebben gewerkt, opende hij in 2003 zijn eigen praktijk. Hij werd vooral bekend vanwege zijn inzet voor de onderwerpen levenstestament, orgaandonatie en hersendood. Een van de boeken die hij heeft geschreven is ORGAN TRANSPLANTATION ZUKUNFTSWEISEND ODER IRRWEG DES ZEITGEISTES? Dit Duitstalige boek bevat een uitvoerige kritische analyse van de orgaandonatie-praktijk; niet alleen de positie van de donor maar ook de positie van de ontvanger wordt uitvoerig besproken. Het criterium hersendood’ (‘Hirntot’) wordt -verspreid over het hele boek- op overtuigende wijze geridiculiseerd; “hersendood dient er toe te rechtvaardigen dat organen uit stervende mensen worden gehaald, want die mensen zijn juridisch dood.”, zo luidt zijn boodschap.
RALPH DARWIES
MD. Neurobioloog
Citaat uit interview: Voor Darwies uit Erlangen is één ding zeker: de individuele ontwikkeling begint onmiddellijk met de bevruchting en eindigt met de dood. Zolang de vitale functies van alle organen behouden blijven, zelfs met medische en technische ondersteuning, is de hersendode een levend persoon. “Dergelijke levende mensen – hersendood – zijn potentiële orgaandonoren”.
Kritiek op de hersendoodcriteria:De bioloog roept daarom op tot een eerlijke benadering van de kwestie: dit houdt onder meer in dat de boodschap duidelijk wordt overgebracht dat orgaantransplantaties niet bij mensen worden verwijderd na hun dood, maar terwijl ze nog leven. Het maakt niet uit onder welke omstandigheden deze persoon nog leeft. Of het nu met of zonder levensondersteunende maatregelen is, doet er niet toe.
https://www.fr.de/ratgeber/gesundheit/ungereimtheiten-hirntod-konzept-11361786.html
LINUS GEISLER
MD. Geisler was hoofdarts interne geneeskunde aan de Gladbeck Kliniek en docent aan de Universiteit van Bonn. Hij ziet ook aanzienlijke vaagheden en inconsistenties in het hersendoodcriterium. Als arts zag hij altijd beide kanten: die van de donor en die van de ontvanger. “Ik was geschokt door hoeveel tegenstrijdigheden er zijn over het onderwerp hersendood en hoe onzorgvuldig ermee wordt omgegaan”, zegt hij.
Een fenomeen dat veel te weinig aandacht krijgt en zich tegen hersendood als daadwerkelijke dood verzet, is het proces van ontbinding: als iemand echt dood is, begint de ontbinding onstuitbaar. Maar bij hersendode mensen is dit niet het geval. “Dat maakt een fundamenteel verschil”, aldus Geisler.
https://www.fr.de/ratgeber/gesundheit/ungereimtheiten-hirntod-konzept-11361786.html
JOBST MEIJER
MD. chirurg
In de documentaire “Brain Death – Death Alive” vertelt chirurgisch specialist Meyer over de zeer twijfelachtige hersendooddiagnose van zijn broer Lorenz Meijer.
MARTIN STAHNKE
MD. Stahnke was anesthesist in het Universitair Ziekenhuis in Düsseldorf, waar een van de grootste harttransplantatiecentra van Duitsland is gevestigd. Stahnke was erbij toen de organen werden verwijderd: “Ongeveer een kwart van de orgaandonoren vertoonde nog tekenen van leven.” Aanvankelijk nam Stahnke deze tekenen van leven niet serieus. Hij ging ervan uit dat de hersendood was bevestigd en dat de donor niets meer voelde. De arts ervoer echter keer op keer dat hersendode donoren niet zomaar bewogen op de operatietafel. Ze vertoonden reacties – vooral op de incisie waarmee het lichaam wordt geopend om een orgaan te verwijderen. Op dat moment liepen de polsslag en bloeddruk van de vermeende dode snel op. Orgaandonoren die dood werden verklaard, maakten hoge doses stresshormonen vrij. Voor Stahnke was het al snel duidelijk: “Orgaandonoren merken iets.” In 1997 stopte de anesthesist met het verwijderen van organen. Tegenwoordig is hij vice-voorzitter van de belangengroep “Kritische voorlichting over orgaantransplantatie”.
https://www.ktipp.ch/…/ein-viertel-der-organspender…/
NORDWESTRADIO Spreektijd met Dr. med. Martin Stahnke – Initiatief KAO (initiative-kao.de)
JAPAN
YOSHIO WATANABE
MD. Chirurg, cardioloog, Nagoya Tokushukai General Hospital.
Watanabe sprak zich al in 1994 uit tegen orgaandonatie om uiteenlopende redenen.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7897816/
TETSUO FURUKAWA
MD. Professor emeritus in neurologie aan de Tokyo Medical and Dental School.
Furukawa maakt zich zorgen dat patiënten die zogenaamd hersendood zijn, toch pijn kunnen voelen, wanneer het mes van de chirurg in hun lichaam snijdt om organen te verkrijgen.
USA
PAUL A. BYRNE
MD. Neonatoloog en hoogleraar kindergeneeskunde. Byrne is voormalig voorzitter van de Catholic Medical Association . Hij is de producent van de film Continuum of Life en de auteur van Life, Life Support and Death, Beyond Brain Death en Brain Death is Not Death. Dr. Byrne heeft vanaf 1967 getuigenissen over leven en doodkwesties afgelegd aan negen staatswetgevers. Hij verzette zich tegen Dr. Jack Kevorkian in Cross-Fire en is verschenen in Good Morning America, de documentaire van de British Broadcasting Corporation (BBC): “Zijn de donoren echt dood?”, en publieke televisie in Japan. Hij is de auteur van vele artikelen in medische en juridische tijdschriften en de lekenpers. In Nederland heeft hij deelgenomen aan een conferentie over orgaandonatie die was georganiseerd door de inmiddels opgeheven Stichting Bezinning Orgaandonatie. Vanwege zijn standpunten inzake orgaandonatie is hij in 2012 “weggemanoeuvreerd” uit de kliniek waar hij werkzaam was.
https://www.respectforhumanlife.com/
HEIDI T. KLESSIG
MD. Anesthesist en gespecialiseerd in pijnbestrijding. In 2007 is zij met pensioen gegaan.
Klessig schreef het boek THE BRAIN DEATH FALLACY en geeft lezingen over de gevaren bij orgaandonatie waarbij haar eigen ervaring als anesthesist bij een operatie waar organen werden verwijderd de basis vormt.
Klessig ontwikkelde in samen werking met anderen de website
https://www.respectforhumanlife.com/
D. ALAN SHEWMAN
MD. Neuroloog, werkt aan het Instituut voor neurologie van de Universiteit in Los Angeles California. Shewman is uitermate kritisch over de praktijken rond orgaandonatie. Hij is een van de artsen die openlijk de discussie aangaat en uit ondervinding weet dat veel patiënten die als ‘dood’ werden beschouwd herstelden.
https://academic.oup.com/jmp/article-abstract/48/5/453/6275576?redirectedFrom=fulltext
ROBERT D. TRUOG
MD. Professor medische ethiek én kinderanesthesiologie aan Harvard Medical School.
Truog stelt dat orgaandonoren niet overleden zijn en wil transparantie in het debat. In een interview met medisch Contact in 2011 worden door hem opmerkelijke uitspraken gedaan.
THOMAS M. ZABIEGA
MD. neuroloog (Illionois)
“Hersendood” is een misleidende manipulatie van het woord ‘dood’ die vooral werd uitgevonden om het extraheren van gezonde organen uit nog levende personen (waaronder baby’s, kinderen en jonge volwassenen) te vergemakkelijken, omdat vitale organen uit een echt dood lichaam (kadaver) niet geschikt zijn voor transplantatie.
JOSEPH M. EBLE
MD. President van het Tulsa Gilde van de Katholieke Medische Vereniging; Vice-president, Fidelis Radiologie, Tulsa, Oklahoma
Initiatiefnemer van de oproep om je uit te spreken over de aangepaste richtlijnen om mensen hersendood te verklaren in de USA en op te roepen tot actie. In plaats van de bestaande criteria te verbeteren, vooral in het licht van de sterke oppositie tegen de UDDA, hebben de nieuwe richtlijnen opnieuw bevestigd dat er geen volledige stopzetting van alle functies van de gehele hersenen nodig is om een patiënt hersendood te verklaren. Omdat de huidige hersendoodcriteria geen morele zekerheid over de dood bieden en omdat het moreel verkeerd is om vitale organen te verwijderen wanneer dit de patiënt zou doden, is het daarom verkeerd om organen te verwijderen van patiënten die op basis van deze ontoereikende criteria dood zijn verklaard.
De volgende artsen hebben deze verklaring medeondertekend:
MICHEL ACCAD
DEIRDRE M. BYRNE
MANUEL J. CALVIN
RALPH A. CAPONE
THOMAS CARROLL
DAVID CHEN
MICHELLE A. CRETELLA
MARC DELAURENTIS
PAUL W. HRUZ
L.R. HUNTOON
ROBERT E HURLEY
JESSICA KELLER
MARY_ANN KOWOL
ANGELA LANFRANCHI
MATTHEW LYNCH
BRIAN R. MAHON
PATRIC MARMION
TIM MILLEA
NANCY K. MULLEN
DAVID R. OKADA
ALFONSO OLIVA
STEPHEN PAVELA
WILLIAM J. PEREZ
KATHLEEN M. RAVIELE
TAMZIN A. ROSENWASSER
CAROL M SALAZAR
MARIAN SCHUDA
SUSANNE E. SCOTT
THOMAS C. SCOTT
FRANKLIN L. SMITH
MICHAEL TANNER
JOHN M. TRAVALINE
BENJAMIN TURNER
FELIPE E. VIZCARRONDO
WILLIAM G. WHITE
https://www.catholicculture.org/culture/library/view.cfm?recnum=12731
JOEL ZIVOT
MD Universitair hoofddocent anesthesiologie en chirurgie aan de Emory School of Medicine en adjunct-professor aan de Emory School of Law en het Emory Institute of Liberal Arts.
Zivot wijst erop dat het concept van “hersendood” mensen heeft veranderd in grondstoffen, handelswaar die gebruikt kan worden voor de waardevolle vitale organen die ze bezitten. De meeste mensen krijgen geen enkele vorm van geïnformeerde toestemming wanneer ze belangeloos een donorkaart tekenen bij het Departement van Motorvoertuigen en hebben geen idee dat ze als “dood” kunnen worden beschouwd terwijl ze nog steeds ademen en een kloppend hart hebben. Of dat artsen zich op dit moment niet houden aan de wettelijke definitie van dood door neurologische criteria volgens de Uniform Determination of Death Act (of UDDA, waarvan alle 50 staten een of andere vorm in de wet hebben opgenomen).
https://www.medpagetoday.com/opinion/unchartedterritory/106009
VERENIGD KONINKRIJK
DAVID WAINWRIGHT EVANS
MD. Cardioloog. Evans (1927 – 2014) was verbonden aan het Addenbrooke’s hospitaal en het Papworth Hospitaal. Aanvankelijk was hij overtuigd van het goede van orgaandonatie maar werd later kritisch en wilde niet langer meewerken aan deze medische praktijken. In 1989 stopte hij definitief met zijn werk als transplantatiearts. Op ethische gronden raakte hij gekant tegen harttransplantatie. Dit begon toen hem halverwege de jaren zeventig werd gevraagd om te helpen bij het opstarten van de procedure bij Papworth, en concentreerde zich rond zijn verzet tegen het idee dat hersendood de dood is. Hij realiseerde zich dat de transplantatie afhing van het wegnemen van het nog kloppende hart van de donor -waardoor, naar zijn mening- de donor werd gedood. Vanaf dat moment voerde hij onvermoeibaar campagne om informatie te verspreiden en een geïnformeerd debat aan te moedigen, aanvankelijk via formele professionele kanalen tot 1980, toen een brief in de Lancet (‘Cardiale transplantatie’ Lancet 1980 315[8174] 933-4) het onderwerp bij de media terecht kwam, ook publiek domein. Zijn tegenstand maakte hem niet populair, maar zelfs een paar dagen voor zijn dood bleef hij corresponderen met gelijkgestemde medische mensen over de hele wereld, en deed wat hij kon om ervoor te zorgen dat anderen zich ook na zijn dood tegen harttransplantatie zouden blijven verzetten.
https://www.antipredazione.org/inglese/Articoli/2012_04_27%20EvansHillNDignityDonation2012.pdf
DAVID J. HILL
MD. Als anesthesist is hij betrokken geweest bij orgaantransplantaties en vertelde wat hij meemaakte. “Ik was betrokken bij een aantal transplantaties in de vroege periode, eerst als senior toezichthouder, en later als anesthesioloog en was getuige van enkele vreselijke procedures. Een kind dat als donor de lever zou doneren -zogenaamd dood- die het kind overleefde die de lever zou ontvangen; een volwassen donor die voor de operatie in de operatiekamer begon te ademen en nog leefde èn op de Intensive Care lag toen familieleden de volgende dag de overlijdensakte kwamen halen”.
https://www.antipredazione.org/inglese/Articoli/2012_04_27%20EvansHillNDignityDonation2012.pdf
PHILIP KEEP
MD. Anesthesioloog in het Norfolk and Norwich Hospital in het Verenigd Koninkrijk, riskeerde zijn carrière door publiekelijk te zeggen waar het beroep van anesthesioloog al tientallen jaren privé over debatteerde: ‘Bijna iedereen zal zeggen dat ze zich er ongemakkelijk bij voelden, echt van streek. Je steekt het mes erin en de hartslag en de bloeddruk schieten omhoog. Als je helemaal niets geeft, gaat de patiënt bewegen en kronkelen en is de operatie onmogelijk. De chirurg vroeg ons dat altijd de patiënt verlammen.”
http://nereja.free.fr/files/SecondEditionOrganTransplant.pdf
POLEN
JACEK MARIA NORKOWSKI
MD. Doctor in de medische wetenschappen en Dominicaanse monnik, is afgestudeerd aan de Medische Universiteit van Poznań. Nadat hij in 1982 afstudeerde, trad hij toe tot de Dominicaanse orde.
Auteur van het boek: BRAIN DEATH AND BRAIN-STEM DEATH: USEFUL FICTION WITH A PURPOSE: INTERDISCIPLINARY STUDY OF THE NEUROLOGICAL CRITERIA FOR DEATH.
Mede ondertekenaar van de oproep tot actie van Dr Joseph Eble