In 2023 schreef Dr. Heidi Klessig het boek “he Brain Death Fallacy”. ISBN 979-8863485003 Good Samaritan Books 86395 Riverwood Drive Yulee FL 32097 USA.
Dr. Klessig werkte als narcotiseur en werkte als pijnarts. Tijdens haar opleiding werd haar gevraagd een patiënt bij te staan die hersendood was verklaard en als orgaandonor werd ingezet. Na haar pensionering richtte zij zich op de onjuiste beweringen rond postmortale orgaandonatie.In haar boek heeft zij een hoofdstuk gewijd aan een onder zoek van het National Institute of Neurglogical Diseases and Disorders ans Stroke (NINCDS) in America. Met toestemming van de schrijver en de uitgever wordt het hoofdstuk hier vertaald weergegeven.
HET ONDERZOEK VAN HET NINCDS
Het rapport van de Harvard-commissie definieerde de dood als de toestand die bestaat wanneer de hersenen geen waarneembare functies meer hebben en de hersenen volgens het oordeel van de arts in de toekomst niet meer kunnen functioneren. Er wordt aangenomen dat de bewusteloze toestand onomkeerbaar is. Zijn de hersenen van mensen bij wie de diagnose was gesteld dat ze in een onomkeerbare coma verkeerden, vernietigd? Het National Institute of Neurological Diseases and Disorders and Stroke (NINCDS) heeft een onderzoek uitgevoerd om deze vraag te beantwoorden.
Het NINCDS was het eerste en enige onderzoek dat evalueerde of bij mensen, met verlies van hersenfunctie en bij wie door een arts de diagnose is gesteld dat ze in een onomkeerbare coma verkeerden, het hersenweefsel vernietigd was. Het onderzoek vond plaats tussen juli 1971 en oktober 1972. Drie jaar na het Harvard-rapport! In totaal werden 503 patiënten ingeschreven vanuit acht klinische centra in de Verenigde Staten.
Dr. Gaetano Molinari beschreef de geschiedenis van het streven als volgt:
Hoewel er in de loop van de tijd misschien enige consensus is ontstaan, die de uiteenlopende meningen en definities van hersendood en de methoden voor diagnose met elkaar in overeenstemming zou hebben gebracht, leek de huidige snelle ontwikkeling van menselijke orgaantransplantaties en gespecialiseerde intensive care-faciliteiten voor patiënten een snelle oplossing te vereisen voor de onderliggende problemen. Centrale kwestie van het vermogen om de dood uit te spreken ondanks buitengewone, kunstmatige en vaak extravagante middelen ter ondersteuning van de cardiorespiratoire functies die conventioneel worden erkend als de vitale functies. Hoewel deze ideeën niet nieuw waren voor onderzoekers, wetenschappers en specialisten, bracht de bekendheid die door de media werd gegeven aan de transplantatie van een kloppend menselijk hart door Dr. Christian Barnard in 1967 de problemen onder de brede algemene geneeskunde. En inderdaad, publieke aandacht en bezorgdheid.(NINCDS, 3-4)
Met andere woorden: er was een verklaring nodig om het oogsten van organen van donoren die hersendood verklaard waren maar nog steeds tekenen van leven vertoonden, te legitimeren.
Het onderzoek was zo ontworpen dat de onderzoekers niet tussenbeide kwamen, geen hersendood verklaarden of behandelbeslissingen namen. De uitspraak over het overlijden werd overgelaten aan de arts van elke patiënt. Het onderzoek was daarom een overzicht van de hersendoodcriteria die artsen dagelijks gebruiken. De Harvard-criteria vereisten twee elektro-encefalogrammen (EEG) met een tussenpoos van vierentwintig uur en klinisch onderzoek aan het bed om een onomkeerbare coma te diagnosticeren. Op beide eindpunten werd ‘dood’ bereikt: de cardiorespiratoire ondersteuning werd beëindigd nadat een arts hersendood of een spontane hartstilstand had vastgesteld terwijl de persoon aan de beademing lag.
Volgens Molinari was de studie “in feite ontworpen als een prospectieve test van de Harvard-criteria; de impliciete hypothese was om te zien welke deel van de Harvard-criteria zou correleren met de onweerlegbare bewijs op totale hersenvernietiging door autopsie binnen een minimum van tijd na het begin van de coma. (NINCDS, 9)
De onderzoekers hoopten betrouwbare klinische en EEG-voorspellers te vinden waarmee de dood met zekerheid kon worden uitgesproken en dat een autopsie op basis van hun diagnostische bevindingen totale hersenvernietiging zou aantonen.
Het resultaat ondersteunde de theoretische construct van de studie niet. Van de 503 onderzochte patiënten stierven 345 aan spontane hartstilstand terwijl hij beademd werd. Nog eens 114 patiënten werden dood verklaard door artsen die variabele sets van criteria voor hersendood gebruikten, en vervolgens vierenveertig patiënten herstelden.
Van de 459 patiënten die stierven, werden bij 226 autopsie aan de hersenen uitgevoerd. Bij de autopsie zochten de onderzoekers naar wat toen ‘respirator brain’ werd genoemd, totale herseninfarct en vernietiging. Van de 226 middels autopsie onderzochte hersenen waren er tien door visuele inspectie grof normaal, en slechts 40 procent werd gediagnosticeerd als “respirator brain”. Drs. Molinari en A. Earl Walker beschreven hun verrassing over deze bevindingen: “Daarom kon de pathologische bevinding de nauwkeurigheid van de klinische diagnose van hersendood niet betrouwbaar bewijzen met behulp van algemeen beschikbare technieken van bruto beschrijving en lichtmicroscopie.” (NINCDS. 9)
De onderzoekers merkten op dat omdat er geen verband was tussen EEG, klinische criteria en autopsie -bevindingen, het onmogelijk was om de theoretische doelstellingen van de studie te bereiken. Het was “niet mogelijk om te controleren of een diagnose vóór de hartstilstand werd gesteld door een set of subset van criteria zou steevast correleren met een diffuus vernietigd hersenen” (nadruk toegevoegd).(NINCDS. 13)
Dr. Molinari schreef: Hoewel de prognose voor het herstel van de functie nul is en de waarschijnlijkheid van overlijden binnen enkele dagen tot weken extreem hoog is, blijft er een belangrijke vraag en is misschien onder de aandacht gebracht door de NINCDS Collaborative Study. Die vraag is: stelt een fatale prognose de arts in staat om de dood uit te spreken? Het is zeer twijfelachtig of dergelijke vage eufemismen als “hij is praktisch dood”, … “Hij kan niet overleven”, … hij heeft toch geen kans op herstel “, zal ooit acceptabel zijn legaal of moreel als een uitspraak dat de dood heeft plaatsgevonden … Dit is meer dan slechts een semantisch onderscheid. Een arts moet uitspreken dat de dood heeft plaatsgevonden voordat hij een autopsie kan uitvoeren of de “kadaver” -organen kan verwijderen voor transplantatie naar een ander mens.(NINCDS 20-21)
Men zou denken dat de resultaten van de NINCDS-studie een huiveringwekkend effect zouden hebben gehad op de diagnose van hersendood. Het feit dat slechts 40 procent van de hersenen van mensen verklaarden dat “hersendood” objectieve tekenen van vernietiging had, had ook vragen moeten hebben gesteld over de resterende 60 procent. Het feit dat geen van de diagnostische criteria enige voorspellende waarde had bij het diagnosticeren van vernietiging bij de autopsie had iemand moeten waarschuwen. Dr. Molinari concludeerde terecht dat hoewel de “hersendood” diagnose een fatale prognose kan zijn, het niet de dood was.
Naast het aantonen dat er geen criteria met zekerheid kunnen worden gebruikt om een vernietigd hersenen te voorspellen, biedt de discussie van Dr. Molinari in de NINCDS-studie een ander waardevol historisch inzicht. Veel medische historici beweren dat een concept van ‘hersendood’ noodzakelijk was om te voorkomen dat artsen worden vervolgd bij het afsluiten van de beademing in zaken die zinloos werden beoordeeld.
Integendeel, Molinari schrijft: het idee van afsluiten van kunstmatige ondersteuningsmethoden om de dood toe te staan, is relatief oud, moreel verdedigbaar en nauwelijks controversieel wanneer ze worden gedaan in overeenstemming met de wensen van de familie of wanneer de eerder bekend verlangens van de patiënt zelf zijn geweest. Het is misschien niet nodig om de dood uit te spreken voordat de levensondersteuning wordt gespeend. Dit was het concept dat het door paus Pius XII was ingesteld.
Vóór de NINCDC-studie werd aangenomen dat “hersendood” zou correleren met gemakkelijk aantoonbare weefselvernietiging van de hersenen. De resultaten van de NINCDS-studie toonden echter aan dat slechts 40 procent van de onderzochte hersenen tekenen van schade hadden. Vanwege deze onverwachte resultaten riepen de auteurs op tot een ander uitgebreider onderzoek. Tot op de dag van vandaag is er nooit iemand uitgevoerd. De meeste mensen die tegenwoordig een hersendood hebben gediagnosticeerd, voldoen niet eens aan Dr. Cushings die het vinden van herseninfarct niet.
